“Wees zelf de baas, laat je verslaving niet de baas zijn”

Jongerenwerker Marco over stoppen met roken en wat hem écht heeft geholpen

Marco werkt als jongerenwerker bij Versa Welzijn en was betrokken als ervaringsdeskundige bij het project Hilversum Oost Rookvrij. In een open gesprek vertelt hij over zijn eigen proces om te stoppen met roken, wat hem hielp en wat het hem opleverde.

‘De standaard redenen om te stoppen zijn natuurlijk gezondheid en geld’ begint Marco. ‘Maar eigenlijk was de belangrijkste reden mijn dochter. Ze betrapte me op een moment dat ik zat te roken – ze wist dat niet van mij. Dat voelde echt heel naar.’ Een tweede trigger kwam anderhalf à twee jaar geleden. ‘Ik hoorde een piepje toen ik lag te slapen. Bleek uit mijn long te komen. Toen wist ik: ik moet hier iets mee.’

Hij had al eerder een poging gedaan tijdens Stoptober, maar die mislukte na twee weken. Wat uiteindelijk werkte, was de combinatie van de groepscursus Rookvrij en Fitter (op aanraden van collega Youssef, preventiedeskundige van Jellinek), en het gebruik van de medicatie decigatan. ‘Ik had nog nooit een groepscursus geprobeerd, en dacht: proberen kan altijd. Die combinatie van medicatie en de groepscursus bleek voor mij succesvol.’

Het moeilijkste moment? ‘Toen ik de eerste pil nam en tegen mezelf zei: dit is het. Nu of nooit. Die stap nemen, dat je besluit het écht te gaan doen. Daarna ging het een stuk makkelijker. Die medicatie hielp daar echt bij.’

De cursus gaf hem veel inzichten. ‘Niet alleen over mezelf, maar ook over hoe een nicotineverslaving werkt. Veel mensen roken niet zomaar. Een sigaret voelt voor velen als rustmoment, of zelfs als vriend. Als je dan in een groep hoort hoe anderen daarover praten, houdt dat je een spiegel voor. Dat is confronterend, maar het helpt ook om je eigen verhaal beter te begrijpen.’

Stoppen met roken leverde hem veel op. ‘Ik ruik weer – dat heeft soms ook nadelen hoor’ lacht hij. ‘Ik adem makkelijker, ik ben vrolijker, mensen zeggen dat m’n huid er beter uitziet. En ik hoef niet meer te worstelen met geld. Dat zorgt ervoor dat ik er over het algemeen beter bij zit.’ Na de zomer wil hij gaan kickboksen. ‘Ik ben nog niet helemaal fit, maar ik ben op de goede weg.’

De reacties van collega’s en anderen op zijn stoppoging waren gemengd. “Je hebt de niet-rokers die je succes wensen, en bij de rokende collega’s was het verdeeld. Sommige mensen zeiden dingen als ‘dat hou je nog geen week vol’. Dat komt wel binnen hoor. Zeker omdat je al tig pogingen hebt gedaan. Dat soort opmerkingen zagen eigenlijk aan de poten van je zelfvertrouwen. Terwijl gewoon ‘succes!’ zeggen ook kan en zóveel meer helpt.”

Hij denkt dat zulke reacties vaak voortkomen uit een verdedigingsmechanisme. ‘Het is voor anderen ook confronterend om te zien dat een collega stopt – en dat het lukt. Ik heb het daarom ook niet meteen met iedereen gedeeld. Pas na twee of drie weken heb ik verteld dat ik gestopt was. Toen kreeg ik juist positieve reacties, dat gaf mij kracht.’

Zelfs bij rookpauzes ging hij af en toe mee met collega’s. ‘Dat voelde als goede training. Ik kies daar bewust voor. Ik kan niet de rest van mijn leven mensen die roken uit de weg gaan.’

Voor mensen die twijfelen of ze moeten stoppen, of zich afvragen of een cursus iets voor hen is, heeft Marco een duidelijke boodschap: ‘Je haalt zelf je levenskwaliteit onderuit. Ik heb 39 jaar gerookt en merk echt wat dat met je lichaam doet. Ik heb gelukkig het gevoel dat ik nog op tijd ben gestopt. Maar je helpt jezelf echt de vernieling in als je doorgaat. Wees zelf de baas, laat je verslaving niet de baas zijn. Rokers bagatelliseren het vaak, maar het is écht een zware verslaving. We zouden dat niet moeten normaliseren.’

Tot slot deelt hij hoe sociaal werkers volgens hem kunnen bijdragen aan een rookvrije leefstijl. ‘Blijf het gesprek aangaan, met elkaar, met jongeren en met bewoners en blijf nieuwsgierig zonder oordeel. Geef voorlichting, vooral aan jongeren die nog niet zijn begonnen met roken. En ik ben ook voorstander van het weghalen van tegelasbakken bij onze locaties. Rokers blijven natuurlijk welkom. Maar het zou goed zijn als er niet meer gerookt wordt voor de deur van een wijk- of jongerencentrum. Dan hoeven andere bezoekers (waaronder ook kinderen) niet meer door de rook heen.’

Meer weten?

Wil je meer weten over Hilversum Oost Rookvrij? Check www.hilversumrookvrij.nl of bel Anne Elberse op 06-28 56 07 95.

Nieuwsgierig naar de Stoppen met Roken cursus van Rookvrij en Fitter? In oktober start er weer een cursus. Kijk alvast op https://rookvrijenfitter.nl/hetgooi/ voor meer informatie.

Wil je weten hoe jij jouw collega, partner, buurvrouw etc. kan ondersteunen bij een stoppoging? Lees hier meer over de campagne ‘Beste niet-roker’: https://www.rookvrij.nl/beste-niet-roker/